“Мы знішчым фашысцкую гадзіну…”

. У выданні прыведзены звесткі, што ён нарадзіўся ў 1901 годзе, служыў радавым 992-га стралковага палка 306-ай стралковай дывізіі Чырвонай Арміі, памёр ад ран у шпіталі чацвёртага красавіка 1945 года ў Латвіі.

У 70-ыя гады дваццатага стагоддзя ў Аношкі прыйшло пісьмо ад вучняў сярэдняй школы населенага пункта Яунпілс, размешчанага зусім непадалёк ад Рыгі. Яно было адрасавана жонцы загінулага героя вайны -- Дар’і Іванаўне Гарбачовай. У ім юныя латышскія патрыёты паведамлялі, што старанна даглядаюць за магілай пахаванага воіна і запрашаюць наведаць месца спачыну роднага чалавека ў Дзень Перамогі. Удава разам з дачкой Марыяй адгукнуліся на запрашэнне і накіраваліся ў Латвію, дзе іх гасцінна сустрэлі, пазнаёмілі з гістарычнымі і прыроднымі адметнасцямі ўзбярэжжа Балтыйскага мора. На жаль, два сыны франтавіка –- Мікалай і Міхаіл –- па сямейных абставінах не змаглі тады выбрацца ў дарогу, каб наведаць пахаванне свайго бацькі. Дарэчы, крыху пазней Лепельскі гарвыканкам вельмі ўважліва аднёсся да паляпшэння жыллёвых умоў сям’і загінулага абаронцы Айчыны, выдзеліў ёй дзвюхпакаёвую кватэру з усімі камунальнымі зручнасцямі ў шматпавярховым доме.

Яшчэ адзін канкрэтны успамін пра майго дзеда здарыўся ў самым пачатку 90-ых гадоў, калі з Лепельскага ваенкамата прыйшло ў вёску Аношкі пісьмовае паведамленне аб узнагароджанні Сілівея Гарбачова медалём “За адвагу”. Ужо ў пасляваенны час стала вядома, што Сілівей Максімавіч за праяўленыя мужнасць і гераізм, здзейснены подзвіг у адным з баёў быў прадстаўлены да гэтай баявой узнагароды, але не змог сам яе атрымаць, паколькі загінуў. Родным франтавіка было ўручана пасведчанне да медаля “За адвагу”, асабіста падпісанае (а не з дапамогай факсіміле) Прэзідэнтам Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік Міхаілам Гарбачовым.

Мне, як унуку Сілівея Гарбачова, заўсёды прыемна было чуць цёплыя і ўдзячныя выказванні пра свайго дзеда ад мясцовых людзей, паколькі ён пакінуў аб сабе светлую памяць сярод аднавяскоўцаў, жыхароў навакольных населеных пунктаў. Сілівей Максімавіч быў прафесійным цесляром і бондарам. Напрыклад, некаторыя яго драўляныя бочкі, іншыя па-майстэрску зробленыя рэчы і цяпер захоўваюцца ў бацькоўскім доме ў Аношках, уражваюць сваёй трываласцю і арыгінальным дызайнам, зручнасцю ў выкарыстанні.

Мой дзед не быў калгаснікам, а працаваў у даваенны час рабочым на знакамітай Бярэзінскай воднай сістэме, сплаўляў дзелавую драўніну па водных артэрыях нашага роднага краю, выконваў розныя рамонтныя работы. Ён быў пісьменны, адукаваны чалавек, валодаў прыгожым каліграфічным почыркам, па просьбе многіх мясцовых жыхароў пісаў пісьмы іх родным і блізкім людзям. Неяк у дзяцінстве я нават убачыў франтавыя пісьмы Сілівея Максімавіча, адрасаваныя жонцы. Мяне вельмі ўразіў іх глыбокі патрыятызм, перакананасць у перамозе над ворагам. Асабліва ўрэзаліся ў памяць словы, змешчаныя ў адным з франтавых допісаў: “Мы знішчым фашысцкую гадзіну ў яе логаве –- Берліне”.

Сілівей Гарбачоў служыў санітарам на перадавой, са зброяй у руках удзельнічаў у атаках нашых пехацінцаў на варожыя пазіцыі, выцягваў параненых салдат з поля бою, дастаўляў іх у медсанбат. Неяк зусім незадоўга перад сваім вельмі цяжкім, смяротным раненнем ён выпадкова сустрэўся з земляком і родзічам Мінам Гарбачовым. Яны былі рады пабачыць адзін другога, абняліся, наколькі дазвалялі франтавыя ўмовы, крыху пагутарылі. Міна Гарбачоў звярнуў увагу, што шынель Сілівея Максімавіча ў многіх месцах ссечана кулямі. Ён спытаў, чаму мой дзед не мяняе яе на новую. Сілівей Гарбачоў адказаў: “Шынель амаль суцэльна прабіта кулямі, але ні адна з іх мяне не зачапіла. Таму не рашаюся замяніць яе. Можа ўсё ж пашчасціць застацца жывым”. На жаль, мой дзед не вярнуўся з вайны, як і мільёны іншых сапраўдных герояў Вялікай Айчыннай, якія цаной свайго жыцця здабылі ўсім нам, сваім нашчадкам, Вялікую Перамогу.

Мікалай ГАРБАЧОЎ.